Zehirli Boya ve Uygulamaları Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tekneler genelde sezon boyunca iyi performans alabilmek için zehirli boya uygulaması yaptırırlar. Zehirli boya, teknenin karinasını (su altında kalan kesimini) koruma amaçlı yapılmaktadır. Uygulama aslına bakıldığında kolay bir uygulama gibi gözükmektedir. İşin başında teknenin karaya alınması, altının temizlenmesi, zımparalanması ve zehirli boyanın uygulanması olarak sıralamak mümkündür.
Peki, hangi tip zehirli boya seçilmelidir ? Eski zehirli boyanın ne kadarının karinadan kaldırılması gerekir ? Astar uygulanması zorunlu mudur ? Geçen sene kullandığım boya markasını değiştirmek istiyorum ne yapmam gerekir ? Neden bazı lokal yerlerde zehirli boya fazla erimiş ? Kat aralarında ne kadar beklenmesi gerekli ? Herhangi bir inceltici kullanılmalı mı ? Zehirli boya rulo ile sürülürken hangi yöne doğru sürülmedir ? Bu soruların cevaplarını bilmek ne kadar önemlidir ?
Yukardaki soruların cevaplarını bilmek, sizin bir sezon boyunca daha rahat ve sorunsuz bir performans almanız ile doğru orantılıdır. Dolayısıyla zehirli boya sadece boyayı sürmekten ibaret değil, teknenize en uygun boya seçiminden, eski zehirli zehirli boyaya nasıl bir uygulama yapacağınıza kadar belirlenmesi gereken önemli bir işlemdir.
Özellikle bir önceki sezon uygulanan zehirli boyanızın markasını bilmiyorsanız, zehirli boyanızın tamamen yüzeyden kaldırılması gerekmektedir. Hatta astarın da gelcoat yüzeye kadar kaldırılması gerekmektedir. Böyle bir durumda, su zımparası yerine bir kompresör yardımı ile veya elektrikli kuru zımpara kullanılması zaman kazandıracaktır. Kuru zımpara yaparken tam yüz maskesi veya toz ve gözleri koruyacak maskeler takılması kesinlikle gerekmektedir.
Bir önceki sezon kullandığınız zehirli boya markasını biliyor ve yeni sezonda da kullanmak istiyorsanız iş biraz daha kolaydır. Sadece astar yüzeyine kadar olan kısmın (eski zehirlinin tamamının) kaldırılması yeterli olacaktır. Su zımparası bu uygulamada yeterli olacaktır.
Bahsetmiş olduğum her iki uygulama sonunda teknenin karinasının sabunlu su ile yıkanması veya aseton ile komple temizlenmesi gerekmektedir. Bu uygulamanın yapılmaması durumunda zımparalayarak çizmiş olduğunuz bütün alan, zımparadan çıkan tozlar ile dolacağından, üzerine sürülen hiç bir şeyi kabul etmeyecek ve belirli bir süre içinde üzerinden atacaktır. Açıkcası en dikkat edilmesi gereken konu budur. Çünkü bu uygulamanın atlanmasının sonucunu maalesef hemen değil belirli bir süre sonra anlayacağınızdan herşey için çok geç olabilir.
Eski zehirli boyanın kaldırılmasının teknenin performansına direk etki ettiğini unutmamak gerekir. Eski uygulamalar eğer kaldırılmaz ise bir kaç sezon sonra teknenin altında gereksiz bir ağırlık taşımış olursunuz hemde karinanın şeklini bozmuş olursunuz. Çünkü her sene üst üste bindirerek yaptığınız zehirli boya ve zehirli boyanın tutunması için zımparaladığınız zemin bir kaç sezon sonra orjinal şeklini yitirecektir. Sürat / performansı ise doğrudan etkileyen bir faktördür.
Astar kullanılması her sezon gerekli olan bir durum değildir. Eğer tekneniz karaya çıkıp altının basınçlı makina ile yıkama sonrasında, eski zehirliyi koruduğu gözlemleniyor ve astar yüzey farkedilmiyorsa, astar uygulaması yapma zorunluluğu yoktur. Lokal bölgelerde astar yüzey farkediliyor veya astar yüzeyin kalktığı gözlemleniyor ise lokal olarak uygulama yapılabilir. Lokal bölgelerdeki fazla aşınma ( astar yüzeyin gözlemlenmemesi) sebebi, bir önceki sezon zımpara (çizdirme) uygulamasının o bölge için yeterli olmadığı anlamına gelebilir.
Bir önceki sezon kullandığınız zehirli boyanızı değiştirmek istiyorsanız, gelcoat yüzeye kadar zımpara yapmanız ve astar uygulaması yapmanız gerekmektedir. Astar yüzeyin farkedilmeyecek kadar iyi korunduğu durumlarda, eski boyanız ile yeni boyanızın özelliklerine bakarak, astar uygulaması yapmayabilirsiniz.
Genel olarak 3 ayrı tip zehirli boya vardır. Çözülen, sert ve ince tabaka oluşturan. Her tip boyanın ayrı kullanım yeri ve performans oranı vardır. Genel kullanım için tercih edilen çözülen tip zehirli boyalardır. Bu tip zehirli boyalar ile astarları da genelde aynıdır (kimyasal olarak). Dolayısıyla boya marka değişimlerinde de dikkat edilmesi bir unsurdur. Sert tip zehirli boyalar daha çok sürat tekneleri için geçerlidir. Hızdan dolayı sürtünme fazla olduğu için boyanın aktive olması bu şartlara bağlıdır. İnce tabaka oluşturan boyalar, yarış teknelerinde tercih edilmektedir.
Her boyanın kat aralarındaki uygulama süreleri farklıdır. Süreler nem ve sıcaklık oranına göre değişiklik göstermektedir. 35 derecelik sıcaklıklarda bu süre 4 saat iken, 5 derece sıcaklıklarda 16 saate kadar çıkmaktadır. Kat aralarında bekleme sürelerine uymak önemlidir ancak bu süreyi aşmakta yanlış olacaktır. Her boyanın teknik dökümanında suya atma süresi ve kürleşme süresi mutlaka vardır. Bu sürelerden sonra boya atılması durumunda boya tutmayacağı gibi su indirildiğinde de çok çabuk kaybolacaktır. Kat aralarında beklemenin sebebi yüzeydeki boyanın hava ile temas ederek reaksiyon başlatması ve bu reaksiyonun sona ermeden (kürleşmeden) tekrar boya atılmasının sağlanmasıdır.
1 kat astar boya ve 2 kat zehirli boya bir sezonluk koruma için yeterli olacaktır. Ek olarak 3. bir kat boya sürülmek istenirse (ki gereklidir) lokal olarak sürülmesi gereken yerler; teknenin baş tarafları, salmanın baş taraftan 15 cm lik bölümü, palanın tamamı veya baş taraftan 15 cmlik bölümü ile su hattı çizgisinin 10 ile 15 cm lik alanıdır.
Zehirli boyaların inceltilmesi konusunda mutlaka kullanacağınız markanın teknik dökümanını okuyunuz. Bazı teknik dökümanlarda size bir tiner önerilmekte ancak parantez içinde de ''kullanımı önerilmez'' diye belirtilmektedir. Lütfen bunu dikkate alınız.
Zehirli boyanın özellikle son katı teknenin suyuna yani baş kıç hattı üzerinde sürülmesi önemlidir.